Dzierżoniów 1813

Upalnego lata 1813 roku, Dzierżoniów stał się miejscem gdzie po raz kolejny skupiła się uwaga całego świata. Gdzie od decyzji i porozumień, które tu zapadły miały decydować się losy Europy. To właśnie tu odbyła się ostatnia koalicja antynapoleońska.

Uczestnicy i obserwatorzy porozumień przed ratuszem.  

W 200 setną rocznice tego wydarzenia Muzeum Miejskie w Dzierżoniowie zorganizowało konferencję poświęconą temu wydarzeniu.

Film tutaj

Rozpoczął ją burmistrz Dzierżoniowa. - Chcemy uporządkować i tworzyć historię Dzierżoniowa. Właśnie dlatego dziś przybliżamy to, co działo się w naszym mieście w 1813 roku – mówił Marek Piorun. Burmistrz wspomniał również o możliwościach, jakie mają ludzie młodzi, a jakich nie posiadały starsze pokolenia. - Dzisiaj młodzież ma możliwość poznania miejsca, w którym uczy się i żyje. Jest to możliwość, której starsze pokolenia nie miały. 

Burmistrz Dzierżoniowa, Marek Piorun.

  Film tutaj

Z pierwszego wykładu, autorstwa dr hab. Prof. nadzw. Romualda Łuczyńskiego, zatytułowanego „Podróże Fryderyka Wilhelma III po Dolnym Śląsku w 1813 roku”, dowiedzieliśmy się jak wiele miejsc, które często mijamy odwiedzał ówczesny król Prus. Profesor dzielił się również śmiałymi i humorystycznymi spostrzeżeniami na temat zapisów prasy tamtych czasów. 

Prof. nadzw. Romuald Łuczyński Film, fragment wykładu,tutaj.

- Proszę nie zazdrościć głowom koronowanym – mówił, nawiązując do fragmentu gazety opisującej jak król Prus oraz Car Rosji Aleksander I jechali odkrytym powozem w mroźny marcowy dzień z Oleśnicy do Wrocławia. Wykładowca poświęcił również bardzo dużą uwagę spotkaniom Cara Aleksandra I z Fryderykiem Wilhelmem III w kontekście upadku ery napoleońskiej. 

dr Grzegorz Pisarski. Film tutaj

 W odróżnieniu od swojego poprzednika skupił się głównie na czerwcowym spotkaniu dyplomatycznym w Dzierżoniowie. Ze źródeł jakie podawał wynika, że w spotkaniu tym brało udział wielu dyplomatów z różnych krajów Europy: m. in. z Anglii, Rosji, Szwecji oraz z Prus. Tłumaczył również dlaczego właśnie Dzierżoniów został wybrany na miejsce tego ważnego wydarzenia. - Siła dyspozycyjności państwa pruskiego przeniosła się do Dzierżoniowa ze względu na położenie geograficzne oraz ogromną ilość wojsk pruskich i rosyjskich w okolicy – mówił dr Grzegorz Pisarski. 

Przemysław Jastrząb Film tutaj

Przemysław Jastrząb wygłosi zaś prelekcję pt. „Palcem po mapie – marzenia o Europie sprzed 200 lat". 

W krótkim treściwym  wykładzie prelegent posługując się tylko mapami przybliżył nam panujący wtedy układ sił. Wytłumaczył dlaczego stosunkowo małe Prusy tak łatwo zdominowały wtedy panujące mocarstwa w Europie.  

Przemysław Jastrząb stworzył bardzo ciekawy wykład  posługując się tylko mapami.

Damian Koniarek przybliżył nam znaczenie ówczesnej prasy.  Film, fragment wykładu, tutaj.

Temat prasy napoleońskiej, jako źródła poznania systemu aksjologicznego ówczesnego społeczeństwa przybliżył zebranym Damian Koniarek. Po doniesieniach prasy, którą czytał Napoleon, zadecydował o wprowadzeniu cenzury.  

O artystach śląskich w kontekście wojen napoleońskich opowiedział Reiner Sachs. 

Film fragment wykładu, tutaj. 

Film tutaj

Sobiesław Nowotny wygłosił wykład pt. „Konferencja w Dzierżoniowie w 1813 r. w świetle źródeł narracyjnych". Prelegent znalazł w archiwach wspomnienia księdza z Grodziszcza, który mówi że porozumienia były podpisane w domu Sadebecka w rynku.

Dom pastora Tiede'go, jeszcze przed przebudową.

 A nie jak podaje sam Sadebeck że w domu pastora Tiede'go. Trochę to dziwne ale możemy to  postępowanie Sadebecka  zrozumieć niechęcią do całego wydarzenia. Ale wymaga to dalszych badań.

Niechęć mieszkańców można sobie wyobrażając że w mieście i bliskiego centrum przebywało 4 tysiące koni po których nikt nie sprzątał. Kościoły w mieście zamienione zostały na szpitale. Większość mieszkańców musiała opuścić swoje domy i przenieść się w okolicę kotliny Kłodzkiej. Ci co musieli zostać do obsługi kongresu musieli się zmagać jeszcze z straszną drożyzną w mieście.      

Ostatnim wykładowca był: dr hab. Romuald Kaczmarek (Film fragment wykładu, tutaj)  opowiedział o Dzierżoniowie z 1813 r. widzianym okiem historyka. Wspomniał  z żalem, o tym że dwa historyczne budynki w których odbywały się spotkania już nie istnieją. 

Fot. 13. Nieistniejąca kamienica Sadebecka.

Kamienica Sadebecka została rozebrana w latach 60-tych XX wieku. A dom pastora Tiede'go został rozebrany parę lat temu, gdzie powstał sklep.

Foto 14. Dawny od nowa wybudowany (z innym układem) dom pastora Tiede'go.  

Konferencję zakończył organizator, dyrektor  Dzierżoniowskiego Muzeum, Henryk Smolny.

Który podziękował wszystkim, dzięki którym ten wykład się odbył. Oraz zaprosił na wystawę w Muzeum Miejskim o tej samej tematyce. Dyrektor poinformował że jesienią   materiał z wykładu a nawet więcej będzie dostępne w muzeum. Również w muzeum dostępny jest 4-godzinny film z wykładu.

Film można zamówić; wesele.film@wp.pl

Galeria zdjęć  z wykładu dostępna jest tutaj.

Filmowe fragmenty wykładu dostępne są tutaj; 

Fotografie pochodzą; nr 1, muzeum miejskie, nr 13 portal; http://dolny-slask.org.pl/ pozostałe z archiwum Krzysztofa Bachińskiego.